Phương pháp Shadowing: Bí kíp luyện nói tiếng Anh như người bản xứ

Rào cản lớn nhất mà người Việt gặp phải khi học tiếng Anh thường xoay quanh vấn đề phát âm. Trong bài viết hôm nay, hãy cùng IELTS CITY khám phá phương pháp Shadowing. Một trong những kỹ thuật được đánh giá là “trợ thủ” đắc lực giúp bạn nói tiếng Anh chuẩn như người bản xứ nhé!

1. Giới thiệu về phương pháp shadowing

1.1. Phương pháp shadowing là gì?

Phương pháp Shadowing là phương pháp luyện nói tiếng Anh bằng cách “nhại” lại cách phát âm, nhấn nhá (word stress, sentence stress) và ngữ điệu (intonation) của người bản xứ. Đây được đánh giá là một trong những phương pháp luyện nói tiếng Anh thú vị và hiệu quả cao.

Phương pháp Shadowing được nhà ngôn ngữ học Alexander Arguelles phát minh. Ông cũng được biết đến như một Polyglot (người có khả năng nói được nhiều thứ tiếng). Trọng tâm chính của phương pháp chủ yếu yêu cầu người học tập trung vào âm thanh của ngôn ngữ đích và phát triển năng lực phát âm của mình thông qua việc bắt chước phát âm, ngữ điệu của người bản xứ. 

Trên thực tế, bạn rất có thể đã nhiều lần vô thức luyện tập phương pháp này thông qua việc nhẩm theo lời bài hát tiếng Anh, hay “nhại” lại câu nói tiếng Anh trên một bộ phim mà mình xem được chẳng hạn. 

Các bạn cùng xem một ví dụ áp dụng Shadowing rất thú vị của Khánh Vy tại video sau:

1.2. Lợi ích của phương pháp shadowing

Sở dĩ phương pháp Shadowing tiếng Anh đem lại hiệu quả rõ rệt là do phương pháp này mô phỏng một cách chính xác cách bộ não “làm quen” với một ngôn ngữ mới, tương tự như cách một đứa trẻ hay một con vẹt học nói. 

Khi thực hành học tiếng Anh theo phương pháp Shadowing, bộ não được yêu cầu nhận diện âm thanh và mô phỏng một cách gần nhất với âm thanh nghe được. Sau đó tiếp tục xử lý thông tin để phát âm thành tiếng sao cho độ trễ từ lúc nghe đến lúc nói là nhỏ nhất. 

Với phương pháp này, theo thời gian bộ não sẽ quen dần với việc nhận diện âm thanh và xử lý thông tin để truyền tín hiệu phát âm chuẩn xác hơn. Qua đó giúp bạn phát âm ngày một giống người bản xứ.

Không chỉ có lợi ích vượt trội với kỹ năng Speaking, phương pháp Shadowing còn giúp bạn tự tin vào Listening của mình hơn. Vì toàn bộ quá trình luyện tập phương pháp này, bộ não của bạn đã dần hình thành “tín hiệu” nhận diện âm thanh, gắn định nghĩa và tạo phản xạ nghe hiểu với âm thanh đó. 

2. Cách thực hành phương pháp shadowing

Sau đây IELTS CITY sẽ hướng dẫn bạn 4 bước để luyện phương pháp Shadowing trong tiếng Anh:

• Bước 1: Chọn tài liệu nghe
• Bước 2: Nghe và nói theo
• Bước 3: Ghi âm lại giọng nói của bạn
• Bước 4: So sánh và cải thiện

Các bạn cùng IELTS CITY theo dõi chi tiết từng bước phía sau nhé

Bước 1: Chọn tài liệu nghe

Để luyện nói tiếng Anh theo phương pháp Shadowing, trước hết bạn cần lựa chọn tài liệu nghe phù hợp. Trong đó, tài liệu nghe cần đảm bảo được các tiêu chí sau:

• Tài liệu nghe cần phù hợp với trình độ tiếng Anh của bạn. Nếu tài liệu nghe quá khó hoặc quá dễ, phương pháp shadowing sẽ không thể đem lại hiệu quả vì không kích hoạt được cơ chế nhận diện ngôn ngữ của bộ não. 

• Tài liệu nghe cần phải có bản text tiếng Anh kèm theo. Việc này sẽ giúp bạn đối sánh những gì mình nghe được với thông tin gốc. Từ đó rút kinh nghiệm dần cho những lần luyện tập tiếp theo. Tốt nhất bạn nên chọn nguồn tài liệu có cả bản text tiếng Anh lẫn tiếng Việt để đảm bảo bạn đúc kết chính xác những gì nghe được. 

Trên thực tế, tiếng Anh cũng thường xuyên xuất hiện hiện tượng từ đồng âm (homonym) hoặc phát âm gần giống nhau như lip – leap, hit – heat, bed – bet,… Do đó, nếu không có bản text tiếng Anh kèm theo, bạn sẽ không biết những gì mình nghe và lặp lại có đúng hay không để rút kinh nghiệm lần sau. 

• Tài liệu nghe phải do người bản ngữ (native speaker) phát âm. Cần phải hiểu khái niệm Native speaker được dùng để chỉ những người sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ mẹ đẻ. Tiêu chí này sẽ đảm bảo âm thanh bạn nghe là chuẩn nhất với ngôn ngữ gốc và hạn chế tối đa ảnh hưởng của các yếu tố ngoại lai. 

Nếu bạn có ý định lựa chọn sách nghe (Audio books), bạn có thể tham khảo LibriVox. Nơi tổng hợp các đầu sách nghe đa dạng. Bên cạnh đó, bạn có thể chọn tài liệu nghe từ các podcast trên Spotify hay các website, app hỗ trợ học tài liệu học tiếng Anh như ESL – Lab, Elllo, IELTS Online Test, VOA Learning English, vân vân. 

Bonus: IELTS CITY có tổng hợp các bài audio bài mẫu Speaking trên Spotify tại đây. Các bạn có thể dùng để làm từ liệu luyện kỹ thuật Shadowing nhé!

Bước 2: Nghe và nói theo

Thời gian đầu luyện nói tiếng Anh theo phương pháp Shadowing, bạn sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc nghe và xử lý thông tin ngay lập tức. Do đó, để tránh cảm giác “bế tắc”, bạn có thể đọc script thành lời trước với tốc độ chậm rãi hơn bình thường trong khoảng 2 hoặc 3 phút. 

Sau đó bạn mới bắt đầu mở file nghe và lặp lại những gì nghe được. Cần lưu ý, phương pháp shadowing chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi bạn thực hành nghe và nói thành tiếng gần như cùng lúc. Thay vì nghe xong, ngừng một lúc rồi mới lặp lại. 

Trong quá trình nghe và lặp lại, tuyệt đối không nhìn vào bản script. Những đoạn bạn không nghe rõ hoặc không bắt kịp, bạn có thể lướt qua và cố gắng nghe kỹ hơn ở những lần sau. 

Bước 3: Ghi âm lại giọng nói của bạn

Ở mỗi lần nghe và lặp lại, bạn cần lưu ý ghi âm lại giọng nói của mình bằng điện thoại, máy tính hoặc thiết bị ghi âm chuyên dụng. Để tránh bị tạp âm làm ảnh hưởng đến quá trình so sánh sau đó, bạn cần lựa chọn môi trường thực sự yên tĩnh.

Bên cạnh đó, vì tính chất phải nghe đi nghe lại nhiều lần nên bạn cần lưu ý đặt tên file ghi âm theo quy chuẩn đặt tên nhất định để tiện cho việc đối soát về sau. Ví dụ, bạn có thể đặt tên file ghi âm là Shadowing Ver 1_0408, Ver 2_0408, Ver 3_0408,… để phân biệt ngày ghi âm và thứ tự ghi âm trong ngày đó. 

Bước 4: So sánh và cải thiện

Sau khi đã ghi âm giọng nói của mình, bạn hãy tiến hành đối sánh với giọng bản xứ trong file âm thanh gốc. Trong quá trình đối sánh, hãy chú ý đến những tiêu chí như:

• Phát âm đã giống hay chưa
• Ngữ điệu đã tự nhiên chưa
• Cách nhấn nhá đã giống với giọng gốc chưa

Để hỗ trợ cho việc điều chỉnh phát âm chính xác và hiệu quả hơn, các bạn nên nắm chắc các quy tắc phát âm tiếng Anh như:

• Bảng phiên âm IPA
• Quy tắc phát âm s, es
• Quy tắc phát âm ed
• Quy tắc trọng âm

Thông thường, việc luyện nói tiếng Anh theo phương pháp shadowing chỉ diễn ra một mình. Do đó quá trình so sánh, đánh giá cũng hoàn toàn do bạn chủ động. Tuy nhiên, nếu bạn có thể nhờ ai đó có chuyên môn nhận xét ở góc độ khách quan thì hiệu quả của quá trình ôn luyện cũng có thể được cải thiện nhanh hơn.

Như vậy, IELTS CITY vừa chia sẻ cách học tiếng Anh bằng phương pháp Shadowing giúp bạn luyện nói tiếng Anh tự nhiên như người bản xứ. Thời gian đầu mới luyện tập, sẽ có đôi chút khó khăn vì bạn chưa quen với việc nghe và nói cùng lúc. Thế nhưng khi luyện tập một thời gian, chắc chắn bạn sẽ nhận thấy những lợi ích rõ rệt của phương pháp này. 

IELTS CITY chúc các bạn luyện Shadowing thành công và chinh phục IELTS Speaking nhé!

---

Nếu bạn đang tìm một nơi luyện thi IELTS uy tín tại TPHCM, bạn hãy tham khảo các khóa học IELTS cam kết đầu ra tại IELTS CITY nhé!

Nguồn tham khảo:

• What is Shadowing And Why Should You Use It To Improve Your English Speaking Skills?